گونه های
ارتباطی مردم بامیان:
مردم بامیان در
گذشته از رویش های مختلف برای برقرار ی ارتباط میان هم استفاده می کردند ، پیدا
کردن تمام گونه های ارتباطی این مردم کاری است مشکل و نیاز به زمان وتحقیق بیشتر
دارد. برای درک انواع برقراری ارتباط مردم بامیان در گذشته و حال ذکر چند مورد از
میان همه آنها کافی نیست برای شناخت و چگونگی انواع برقراری ارتباط مردم بامیان می
توان کتاب ها نوشت. دراین مقاله کوشش شده است گونه های از برقراری ارتباط که میان
مردم بسیار رایج است و تا هنوز هم از آنها استفاده می شود ذکر شود.
انواع گونه های
ارتباطی که بعدا ذکر می شود طی یک مصاحبه ای با خانم 70 ساله جوان 25 ساله وچندتن
دیگراز مردم بامیان که همه آنها در مرکز بامیان زندگی می کنند نوشته شده است.
در زمینه گونه های
ارتباطی مردم بامیان تا هنوز هیچ کتابی نوشته نشده است؛ بنا براین برای نوشتن این
مقاله از هیچ کتابی به عنوان منبع استفاده نشده است. وهرآنچه که دراین مقاله می
خوانید صحبت های است که از زبان چند تن از شهروندان بامیان به صورت غیر مستقیم نوشته
شده است آنها تمام عمر خودرا دراین ولایت سپری کرده اند و باجامعه بامیان بهتر
آشنایی دارند.
ارتباط
چیست؟
پیش از اینکه در
مورد گونه های ارتباطی مردم بامیان بپردازیم نیاز است ارتباط را بشناسیم تا بدانیم
ارتباط چیست وچطور می توان ارتباط برقرار کرد.
تعریف
ارتباط:
«ارتباط عبارت است
از فراگرد انتقال پیام از سوی فرستنده برای گیرنده مشروط برآنکه در گیرنده مشابهت
معنا با معنای مورد نظر فرستنده پیام ایجاد شود.» (محسنیان راد, 169: 57)
بنا به گفته اسمیت
هر عملی که قابل درک باشد ارتباط گفته می شود خواه این عمل توسط وسیله انجام شود
یا بدون وسیله پس ارتباط رامی توان با انواع مختلف برقرار کرد: ایماء واشاره، اشاره توسط بدن, صحبت رو در رو
استفاده از یک نماد که در آن معنای خاص نهفته باشد وهمچنان وسایل ارتباطی مانند
رادیو تلویزیون انترنت و...
وسایل
ارتباطی جمعی دربامیان:
وسایل ارتباطی مانند رادیو، تلویزیون،
روزنامه، موبایل و... 9 سال اندی است که درولایت بامیان به وجود آمده است. در حال
حاضر یک تلویزیون ، سه رادیو به شمول یک رادیو که به صورت مقطع ای و سیار فعالیت
می کند دراین ولایت نشرات دارد. از روزنامه تا هنوز دراین ولایت خبری نیست؛ فقط
چند هفته نامه بنام های هفته نامه جوانان،
نگاه جوان...و مجله های مانند مجله پیام و مجله دیگری که از طرف ریاست اطلاعلات
وفرهنگ ولایت بامیان به چاپ می‌رسد را می‌توان از جمله رسانه های نوشتاری این
ولایت بر شمرد.
آنچه
که در بامیان فعالیت چشمگیر داشته شرکت های مخابراتی خصوصی است. دراین ولایت شرکت
های مخابراتی روشن، اتصالات، افغان بیسیم و ام تی ان فعالیت دارند. گفته می‌توانیم
که تقریبا 60٪ اراضی ولایت بامیان تحت پوشش خدمات مخابراتی این شرکت
ها قرار دارد.
قبل
از آمدن وسایل ارتباطی مردم بامیان چگونه باهم ارتباط بر قرار می‌کردند؟
مردم
بامیان در اوایل یعنی قبل از روی کار آمدن وسایل ارتباطی به گونه های مختلفی باهم
ارتباط برقرار می کردند. در ارتباطات شفاهی می‌توان از جارچی ها تا ملاه های مساجد،
نشست های جمعی... را نام برد.
جارچی
ها بخاطر آگاه کردن مردم از روزهای بزرگداشت و همچنان برای رساندن پیام حاکم, در
محل های تجمع مردم یعنی در بازار ظاهر می‌شدند و پیام حاکم را به مردم ابلاغ می‌کردند؛
از جارچی ها حتی امروزه هم برای رساندن پیام وآگاه کردن مردم از امری در بامیان
استفاده می‌شود. این جارچی ها با آمدن در بین مردم آنها را از دزدیدن چیزی ویا
تبلیغ کالای ویا آمدگی برای تظاهرات آگاه می‌کردند.
ملاه های مساجد نیز در برقراری ارتباط میان مردم
از اهمیت خاص بر خوردار بوده و هستند. اکثر مردم در گذشته وتعداد کمی درحال حاضر
از وقایعه روز توسط ملاه ها با خبر می‌شوند. تبلیغ این قشر برای اکثر مردم بامیان
سخت مذهبی هستند تاثیر فوق‌العاده زیادی دارد.
رادیو
«پیتو»:
رادیو
پیتو را نباید از میان ارتباطات شفاهی مردم بامیان نادیده گرفت!
مردم
بامیان اکثرا به کشت و زراعت مشغول اند، این مسله باعث شده است تا آنها کمتر به
مکان های پر رفت آمد حضور یابند؛ این طبقه حتی درماه یک مرتبه هم درمرکز شهر بخاطر
کار زیاد نمی توانند بروند تا از چگونگی وضعیت جامعه ومملکت باخبر شوند.
تعداد
اندکی دراین میان هستند که روزانه برای کار و تجارت به شهر می روند. این عده کسانی
هستند که بعد از بازگشت از شهر هنگام ظهر
درجای مثل پشت دیوار حولی که در دل آفتاب باشد می نیشنند و برای آن عده از کسانی
که درشهر نمی روند و به کشت زراعت مشغول اند خبرهای روز را می رسانند، پیش بینی
ها، خبرهای داغ و همچنان روی برد وباخت سیاست مداران دنیا بحث می شود. موضوعات این
نشست ها به حدی مبالغه آمیز هست که مشکلات کلان سیاسی دنیا را دریک ساعت بین خود
حل می کنند و نزد خود برای سیاست مداران دنیا راه حل می سنجن. این نشست ها را
بخاطر رادیو پیتاب می گویند که در مکان آفتابی برگزار می شود و مردم بخاطر سردی
هوا در آن جاه جمع می شوند.
قیف
ابزاری برای بلندگوی:
تعدادی
از مردم برای رساندن پیام خود در دور دست ها از قیف استفاده می کردند این وسیله
البته محض برای رساندن پیام به دور دست ها استفاده نمی شد؛ بلکه از این وسیله برای انداختن آب به داخل دوله
های که دهن خورد داشتند استفاده می شد و گاهی برای صدا کردن مخاطب که صدا به تنهای
قدرت رسیدن را نداشت استفاده می شد.
ارتباط
توسط ایماء و اشاره:
دربامیان
هم از اشاره های استفاده می شود که در دیگر ولایات افغانستان از آنها استفاده می‌شوند.
در
بامیان انواع ارتباط اشاره ای وجود دارد که من به تعداد از آنها اشاره می کنم:
اشاره با
سر:
اشاره باسر؛ معنی
های مختلف دارد. معنا حرکت سر بر اساس
زاویه حرکت آن سنجیده می‌شود.
1 - هنگام سر از
بالا به طرف پایان حرکت کند به معنی خواستن مخاطب در نزد خود هست یعنی بیا نزدم.
2 - وقتی که سر چندین
بار به دو طرف بدن حرکت کند به معنای قبول نداشتن است؛ یعنی من این را قبول ندارم
وهمچنان برای افسوس خوردن هم مردم بامیان از این حرکت استفاده می کنند.
3 - هنگام که سر
یک بار به طرف بالا حرکت کند به این معنا است که، من متوجه چیزی نشدم شما چی می
گوید.
حرکت چشم:
هرگاه کسی درمقابل جنس مخالف چشم خود را به مدت
کوتاهی یعنی چند صدم ثانیه بسته ودوباره باز کند؛ از این حرکت به منظور ابراز
علاقه به طرف مقابل استفاده می شود.
باز کردن
چشم بیش از حد:
این حرکت زمان صورت می گیرد که شخص از چیزی تعجب
کرده باشد و همچنان باز کردن چشم همراه با چهره خشین شدت قهر آن شخص را می رساند و
به طرف مقابل خود می فهماند که من سخت هیجانی هستم.
خیره شدن کسی به
چیزی نیز علاقه او شخص به چیزی که نگاه می کند را می رساند.
کش کردن
گوش:
هرگاه کسی گوشهای
خودرا به طرف پایان کش نماید او با این عمل خود به طرف مقابل می فهماند که من از
کار که انجام داده ام سخت پشیمان هستم وکوشش می کنم که این عمل دوباره تکرار نشود؛
البته باید گفت که پیش از انجام کارنیز از این حرکت استفاده می شود.
فشار دادن دندانها
سر همدیگر, شدت قهر یک شخص را بیان می کند.
تکان دادن
دست:
معنی تکان دادن
دستها بستگی به زاویه حرکت آنها دارد.
اگر ناخن های دست
ازسمت بالا به طرف پاین یعنی کف دست به صورت مکرر باز و بسته شود به معنی صدا کردن
است یعنی مخاطب را به نزد خود می خواند.
اگر ناخن های دست
از داخل به طرف بیرون حرکت نماید به معنی رد کردن است و اگر این عمل به طور مکرر
تکرار شود به معنی این است که از مخاطب می‌خواهد عاجل برود.
اگر ناخن اشاره
چندین بار به مقابل چشم حرکت نماید به معنی تهدید کردن است و با این اشاره به
مخاطب می‌فهماند که اگر درجای تورا دیدم سخت مجازاتت می‌کنم.
اگر قبل از این
حرکت کسی یکبار آن انگشت خودرا به دور الاشه خود دور بدهد وسپس به طرف مخاطب آن
ناخن را اشاره بگیرد به معنی این است اگر تو را روزی نکشتم و یا مجازاتت نکنم این
ریش(محاسن) نه جای ریش.
اگر کسی ناخن
اشاره خودرا در مقابل دهن خود قرار دهد به مخاطب می فهماند که جای سخن گفتن نیست و
باید از سخن گفتن اجتناب کنید.
لب پوتی :
لب پوتی در همه
فرهنگ ها وجود دارد در بامیان نیز این حرکت برای مسخره کردن افراد استفاده می شود.
اگر کسی از لب خود
شکلکی به وجود بیاورد و یا لب های خودرا به بیرون بکشد مخاطب خودرا به مسخره می
گیرد وبه او می‌فهماند که از چهره وحرکات او خوشش نیامده است.
آیینه
انداختن:
ٱیینه انداختن یا روشنی انداختن به طرف کسی توسط آیینه شاید
در تمام افغانستان رواج داشته باشد و می شود گفت که تقریبا در تمام ولایات
افغانستان به یک منظور استفاده می شود.
این نوع برقراری ارتباط
در قدیم در بین بعضی ها رواج داشته است.
عده ای از جوانان در گذشته برای ابراز علاقه وهمچنان خبر کردن طرف مقابل
خود( همان معشوق) از این رویش کار می گرفتند. در حال حاضر با به وجود آمدن وسایل
ارتباطی جدید این نوع ارتباط تقریبا به طور کلی از بین رفته است.
این چند مورد از
موارد بود که در ولایت بامیان بیشترین استفاده را داشتند گونه های زیادی دیگر نیز
از ارتباطات دربامیان وجود دارد که پیدا کردن آنها نیاز به زمان زیاد دارد.
امیدوارم با دانستن این چند مورد کمی با انواع
برقراری ارتباط در بامیان آشنا شده باشید
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر